door Jan D. Swart

Locoburgemeester Drs. Mr. Vincent Karremans herhaalde donderdag tot drie keer toe wat zijn collega Mr. Arjan van Gils bij afwezigheid van burgemeester Ir. Ahmed Aboutaleb eerder al uitvoerig schriftelijk had uitgelegd: Rotterdam heeft nooit de opdracht gegeven moskeeën of personen te bespioneren of heimelijk af te luisteren. De gemeente kan en mag dit soort undercoveroperaties niet eens uitvoeren. Ook dat bleef hij er inwrijven. Wel was er in 2017 door 'Nuance door Training en Advies' een eenmalige krachtenveldanalyse uitgevoerd naar de islamitische infrastructuur in Rotterdam.

Dit onderzoek had tot doel inzicht te krijgen in de islamitische stromingen, bewegingen en organisaties die in de stad actief waren in een periode van veel onrust, onder meer als gevolg van de couppoging in Turkije. Het was een periode waarin spanningen binnen Turkse gemeenschappen opliepen, mensen en organisaties werden bedreigd en geweld werd gepleegd. Het was ook de periode waarin veel jonge mensen naar IS-gebied afreisden.

Niettemin voelden de moslimpartijen Denk en Nida zich met terugwerkende kracht onrechtmatig bespied en bespioneerd vanuit ‘’een diepgewortelde anti-islam mentaliteit.’’ Zowel raadslid Achbar (Denk) als zijn Nida-collega Büyükçifçi vond dus dat het vertrouwen van de moslimgemeenschap in de overheid hiermee opnieuw een lelijke knauw had gekregen. Niet in de laatste plaats omdat de krachtenveldanalyse ook nog eens door een commercieel bureau was uitgevoerd. ‘’Die taak hoort grondwettelijk bij de recherche’’, zei Büyükçifçi, die niet voor de eerste keer sinds zijn raadlidmaatschap de woorden ‘’islamofobie en moslimdiscriminatie’’ in de mond nam.

Ook de PvdA vond het onderzoek ‘’vernietigend voor het vertrouwen'’ en D66 mopperde in het kader van haar politieke corebusiness (recht op privacy) vooral over de geraadpleegde Facebookpagina’s van moslims. Er waren veel vragen. Het gros wordt over vier weken beantwoord. Vooral die of het uiteindelijke rapport alsnog de openbaarheid in kan. Altijd een tricky vraag aan het stadsbestuur. Waarschijnlijk dus alleen met veel zwart gelakte pagina’s, omdat er namen in voorkomen van mensen die toen (in 2017) onder hoogspanning leefden. Achbar (Denk) wil er zelfs nog een uitgebreid extra debat over, juist ook omdat hij het vervelend vond dat Aboutaleb donderdag ontbrak vanwege een bezoek aan Dubai.

Achbar zei redelijk schokkend ook geen vertrouwen te hebben in de eerlijkheid van de brief van Van Gils. ‘’Vreemd’’, riep Lansink-Bastemeijer van de VVD, ‘’en dat voor een verbindende partij als Denk.’’ Hoogwerf (Leefbaar) beoordeelde het zelfs als een vorm van ondermijning, waarna Achbar op zijn beurt Leefbaar een schoolvoorbeeld van een anti-islampartij noemde. Denk-Leefbaar: het ouwe liedje. 

‘’Er is hier sprake van ernstig collectief geheugenverlies’’, stelde Hoogwerf vast. ‘’Dus ik ga u helpen: 2017 was het jaar van de veenbranden in Rotterdam.'' Ze zei het op een toon alsof de meeste raadsleden toen nog op het schoolplein van de Erasmus Universiteit aan het knikkeren waren. ''Dus in dat tijdsbeeld moet u dat zien. Het ging toen maar om één ding en dat was veiligheid. Onze veiligheid.’’

Maar dat kwartje viel niet donderdag.

Het was ook ’n beetje vreemd debat. In 2017 deed Denk nog niet eens mee in de plaatselijke politiek. Büyükçifçi solo ook niet. Alle andere raadsleden en wethouders die er nu een mening over hadden evenmin. Behalve inderdaad Hoogwerf. Bovendien kwamen Denk en Nida donderdag binnen het akelig even precieze als onredelijke spreektijdensysteem tijd te kort. De worsteling van Büyükçifçi in dat verband was unfair.