Feyenoord wil een nieuw stadion bouwen. Volgens de clubleiding levert dit veel geld op, zodat men de supporters een beter elftal en dus meer plezier kan bieden. Dit is het juiste motief. De meeste aandelen van de club zijn namelijk eigendom van de Stichting Continuïteit Feyenoord. Volgens mij is deze stichting statutair verplicht de supporters zoveel mogelijk plezier te bieden, en dus dient ook de club dit na te streven. Een vraag is echter of clubbestuurders, ondanks hun goede woorden, andere belangen zwaarder laten wegen dan volgens de statuten mag. Een vraag is ook of de steun van 100 miljoen euro die de gemeente aan het stadionplan wil geven dan nog wel rechtmatig is.
Maar eerst wat geschiedenis. In 2013 wilde Feyenoord ook al een nieuw stadion. De reden om niet te kiezen voor renovatie van de door supporters geliefde Kuip was volgens een rapport van club en stadion deze: “Na 75 jaar is echter het einde van de economische en technische levenscyclus van De Kuip in zicht.” Dat is onjuist. Volgens een rapport van TNO uit 2005, dat Feyenoord in 2013 vergeefs geheim probeerde te houden, was de technische levensduur van De Kuip niet gelimiteerd en kon de Kuip nog zeker 50 jaar mee en waarschijnlijk nog veel langer. Het plan van 2013 mislukte, omdat de gemeenteraad de benodigde steun tegenhield. Hoe verstandig dit was, bleek in 2014 toen een door de club benoemde commissie van zwaargewichten concludeerde dat het dure stadion de club de kop had kunnen kosten. Wanbeleid dus. Het bestuur bleef echter zitten.
Wel volgde men het advies van de commissie om renovatie van De Kuip te onderzoeken. Dit leek in 2015 tot een contract met bouwbedrijf BAM te leiden. Dat bood aan De Kuip voor 215 miljoen euro te moderniseren en uit te breiden naar 70.000 plaatsen, waarbij het dan zeker weer 50 jaar mee kon gaan. Het liep toch spaak, omdat Feyenoord niet meer wilde betalen dan 206 miljoen.
Het huidige plan betreft een nieuw stadion met 63.000 plaatsen en kosten van 461 miljoen. Gegeven het goedkopere alternatief van renovatie gooit Feyenoord met dit nieuwbouwplan zo’n 250 miljoen euro over de balk, ten koste van het elftal en de supporters. Dit is wanbeleid.
De verantwoordelijkheid voor de stadionplannen ligt niet alleen bij de profclub, maar ook bij Stadion Feijenoord NV. Deze organisatie bezit De Kuip, en verhuurt die aan Feyenoord. De aandelen zijn eigendom van Sportclub Feyenoord (de amateurclub) en vele kleine aandeelhouders. Het dividend bestaat uit tribuneplaatsen, vanwaar de eigenaars Feyenoord graag zien winnen.
Het bestuur van Stadion Feijenoord NV vertelt de aandeelhouders al sinds 2013 dat hun eigendom niet lang meer mee kan. Dit vernomen hebbende, en niet beseffende dat hen onwaarheid is verteld, heeft de meerderheid van de aandeelhouders toegestaan dat hun vennootschap het onderhoud van De Kuip verwaarloost, en steeds meer geld aan nieuwbouwplannen verspilt. De belangen van de aandeelhouders worden zo hevig geschaad.
De logische conclusie is deze: óf alle bestuurders van club en stadion zijn incompetent, óf één of meer bestuurders verzaken bewust hun statutaire plicht om de supporters of de aandeelhouders van het stadion te dienen. Beide mogelijkheden lijken even (on)waarschijnlijk, en dus is de kans op elk ervan reëel. Hierbij rijst de vraag of één of meer bestuurders niet teveel oog hebben voor andere belangen dan die welke zij horen te dienen. Dat zou onrechtmatig kunnen zijn.
Er bestaat dus een reële kans dat het stadionplan onrechtmatig is. De gemeente mág het dus niet steunen. De overheid hoort immers de rechten van een ieder te beschermen, en dus ook die van supporters en aandeelhouders. De steun dient daarom te worden ingetrokken.
Een nee van de gemeente zal het plan doen stranden. Bestuurders van club en stadion zullen dan moeten aftreden. Club en stadion kunnen de ex-bestuurders vervolgens een passende schadevergoeding vragen. Dit lijkt moreel juist, en is wellicht juridisch afdwingbaar. De schadevergoeding zou enkele tientallen miljoenen kunnen bedragen, of wellicht meer.
Het geld zou dan gebruikt kunnen worden voor de renovatie van dat geweldige oude stadion, dat het nog steeds in zich heeft om Feyenoord weer groot te maken. Maar ook als er geen schadevergoeding komt, blijft de conclusie helder: als de gemeente juist handelt, zal De Kuip als trotse overwinnaar uit de strijd tevoorschijn komen. Leve De Kuip, en leve de wet.
Dr. Tsjalle van der Burg doceert economie aan de Universiteit Twente en is supporter van Feyenoord. Een uitgebreidere versie van dit artikel is verschenen op MeJudice.nl.