De opmars van lokale partijen (zonder Haags hoofdkantoor) zet door, laten de gemeenteraadsverkiezingen zien. Dat kan gevolgen hebben voor de politieke weerbaarheid van nieuw gekozen raden. Lokale partijen – zeggen Haagse kopstukken van oude partijen in de wandelgangen - zouden niet zo goed weerwerk aan lobbyende projectontwikkelaars bieden als hun collega’s van landelijke partijen?

Tegen die opvatting komt Marcel Boogers, hoogleraar lokale politiek, in het verweer. ‘’Sinds de opmars van Pim Fortuyn is het een bewuste strategie van landelijke politici om lokale politici weg te zetten als prutsers of amateurs’’, zegt hij. ‘’In het begin werd dat bevestigd, maar inmiddels zijn lokale partijen een serieuze machtsfactor. Ze kunnen prima meeregeren.’’

‘’Landelijke partijen zouden naar verluidt beter voorbereide en opgeleide raadsleden leveren’’, zegt hoogleraar staats- en bestuursrecht WimVoermans, die samen met historicus Geerten Waling het hoek Gemeenten in de genen schreef. ‘’Maar dit is een schimmenspel, want dat zijn vaak ook amateurs. Uitzonderingen zijn de carrièretijgers die komen oefenen in een gemeente voor ze aan het echte werk beginnen in een grote gemeente of op landelijk niveau. Maar ik weet niet of je wel zo blij moet zijn met dergelijke duiventilpolitici. Hoeveel meer weerwerk kunnen die bieden?’’

Zijn landelijke partijen niet beter in staat politiek weerwerk te bieden aan externe financiers, ambtelijke macht en lobbygroepen? Boele Staal, commissaris van de koning in Overijssel, vindt dat een rare veronderstelling. ‘’Ik denk dat lokale politici van landelijke én lokale partijen aanlopen tegen belangen van projectontwikkelaars en makelaars. Deze verdachtmakerij is nergens op gebaseerd.’’ Hij kent voorbeelden van wethouders die te dicht op projectontwikkelaars zaten, maar dat komt niet veelvuldig voor. ‘’Er is geen reden te denken dat lokale partijen meer beïnvloedbaar zijn.’’

Lokale partijen hebben wel minder financiering en mogelijkheden. De commissie-Veling heeft de minister inmiddels geadviseerd die ongelijkheid recht te trekken. ‘’Dat is wel beter voor het hele lokaal bestuur’’, aldus Boogers.