Zomaar een zaterdag in 2019. Je slaat de krant open en leest over de toeristificatie van Venetië. Een stad van 52.000 mensen die jaarlijks 30 miljoen toeristen te verstouwen krijgt. Vorige week ramde een cruiseschip zo groot als een flatgebouw de kade toen het op drift raakte in de nauwe lagune van de stad. Koop je zo’n cruise, wil je natuurlijk wel afgezet worden óp het San Marcoplein hè.

Paar pagina’s verder: file op de Mount Everest. Een verhaal van bergbeklimmer Wilco Dekker, die vertelt over de enorme drukte op de berg dit jaar. Over een vrouw die voor hem liep en die nauwelijks tot geen ervaring had en daardoor (veel) te traag de berg opklom en iedereen ophield, met alle risico’s vandien. Wilco vertelt ook over de luxe expedities die extra sjerpa’s meenemen met tonnen vol wijn en vlees. Het moet natuurlijk wel een beetje uit te houden zijn op zo’n berg hè, het is al zo koud en hoog.

Na de krant even de mailbox geopend en tot tranen geroerd: boekhandel Coelers in Rotterdam-Schiebroek laat weten dat ze - na 70 jaar liefdevolle boekverkoop - de zaak gaan sluiten. ‘Dat pogingen om de winkel draaiende te houden gestrand zijn, komt mede door het ontbreken van het vertrouwen in een rooskleurige toekomst voor de boekhandels,’ schrijft Henriëtte Coelers, die meer dan 40 jaar lang ziel en zaligheid in de prachtige winkel legde.

Wat hebben een cruiseschip aan het San Marcoplein, de hoogste berg ter wereld en de fijne boekhandel aan de Peppelweg in Rotterdam-Schiebroek nou met elkaar te maken?

Het is een visitekaartje van onszelf, een visitekaartje van deze tijd.

Een visitekaartje van de toenemende welvaart en vrijheid. Twee positieve begrippen, waar je in eerste instantie moeilijk iets op tegen kunt hebben, maar die duistere kanten kennen. Als wij ons te weinig bewust zijn van die duistere kanten, dan trappen we het werelderfgoed in Venetië langzaam kapot, tarten we de hoogste berg ter wereld die terugslaat door mensenlevens op te eisen en, last but not least, verworden onze wijkwinkelstraten tot spookstraten óf eenheidsworst.

De markt gaat dit niet verhelpen, want die levert nietsontziend aanbod waar vraag naar is. De overheid kan het een klein beetje temperen, door bijvoorbeeld de winkeltijden niet te verruimen of door een quotum te zetten op de 30 miljoen toeristen die Venetië jaarlijks bezoeken. Maar dat zijn doekjes voor het bloeden, in de kern lost dat niks op.

Als wij willen voorkomen dat de wereld eruit gaat zien als één grote spookstad met hier en daar toegangspoortjes tot werelderfgoed en vermaak, dan zullen we vooral bij onszelf te rade moeten gaan. En zo moeilijk is dat niet, het begint bij het besef dat we er alleen zelf iets aan kunnen doen:

·        vertrap Venetië niet door te denken dat het normaal is je door een flatgebouw van een cruiseschip te laten aanmeren óp het San Marcoplein

·        weersta de vink op je bucketlist door niet de Mount Everest te beklimmen als je je niet zeer professioneel wenst voor te bereiden. En dat vraagt maanden-/jarenlange opoffering en focus, zo leerde ik van m’n vriend Eric Arnold die in 2016 op 8.300 meter hoogte op de Everest het leven liet

·        koop eens wat vaker een boek en als je dat doet, koop het dan bij de lokale boekhandel. Weet u dat de boekenprijs in Nederland vast is? Je betaalt dus geen cent meer dan bij BOL.com en krijgt er professionele, klantgerichte en liefdevolle dienstverlening voor terug.

Henriëtte Coelers heeft hier niks meer aan, maar laat het ons dan op z’n minst aanzetten tot overdenking en actie. Zoals pater Henri de Greeve ons in 1938 al leerde: Verbeter de wereld, begin bij jezelf.