Met het aangekondigde vertrek van trainer Giovanni van Bronckhorst neemt een monumentale Feyenoorder afscheid van de club. Zijn opvolger wacht op voorhand een loodzware taak. Want voorlopig gaat het niemand lukken om het aantal door Van Bronckhorst behaalde prijzen te evenaren.

Onder Van Bronckhorst legde Feyenoord in vier seizoenen beslag op vijf prijzen. Daar kan aan het einde van dit seizoen zelfs nog een zesde prijs bij komen, als de club erin zou slagen om voor de derde keer in vier jaar de KNVB-beker te veroveren.

Maar los daarvan is vijf prijzen in vier seizoenen voor Feyenoord ongekend. Geen enkele Feyenoord-trainer wist in de ruim 110-jarige clubhistorie zoveel eremetaal bij elkaar te sprokkelen. Als we de laag gewaarde Johan Cruijffschaal, die twee keer werd gewonnen, even niet mee rekenen, gaat het nog altijd om drie bokalen: twee KNVB-bekers en de zo luid bejubelde landstitel van 2017, het eerste kampioenschap in achttien jaar. Daarmee heeft Van Bronckhorst een absolute ereplaats in de clubgeschiedenis afgedwongen.

Om de prestatie van Van Bronckhorst in het juiste perspectief te plaatsen, is het goed om de deze eeuw gewonnen prijzen nog eens op een rijtje te zetten. Toen Feyenoord onder ‘Gio’ in 2016 de nationale beker won, was dat de eerste prijs in acht jaar tijd. Op dat moment dateerde de laatste prijs uit 2008, toen dezelfde Van Bronckhorst als speler de KNVB-beker omhoog had mogen tillen. En dáár weer voor was de UEFA Cup, in 2002, de laatste prijs geweest. Met andere woorden: tot aan de komst van Van Bronckhorst als hoofdcoach, won Feyenoord welgeteld twee prijzen in zestien jaar.

Eerlijk is eerlijk. Op de prestigieuze UEFA Cup staat natuurlijk geen maat: dat was een onwaarschijnlijke topprestatie, waarvoor trainer Bert van Marwijk terecht veel credits krijgt. En als het gaat over succesvolle trainers, is Ernst Happel natuurlijk de allergrootste in de clubgeschiedenis. Hij won met Feyenoord ‘slechts’ drie prijzen, maar dat waren wel drie hoofdprijzen met een hoofdletter-H: de Europa Cup voor landskampioenen, de wereldbeker voor clubteams en de landstitel.

Hoe het ook zij: Giovanni van Bronckhorst blijft voor altijd met hart en ziel aan Feyenoord verbonden. Hij is een echte clubman, die al als zevenjarig ventje rondliep op Varkenoord. In mei 2002, op de avond dat zijn toenmalige club Arsenal kampioen van Engeland werd, zat de geblesseerde Van Bronckhorst als supporter in De Kuip, waar Feyenoord diezelfde avond onder leiding van Pierre van Hooijdonk de UEFA Cup won. Als speler van Barcelona stapte Gio in de zomer van 2007 tot ieders verrassing over naar zijn Rotterdamse jeugdliefde, om er in 2010 in tranen afscheid te nemen van het publiek. Tranen waren er ook toen hij in een legendarisch geworden tv-interview de NOS te woord stond na het veroveren van de landstitel in 2017. Bij zijn nu aangekondigde afscheid spreekt Van Bronckhorst het – ten overvloede – letterlijk uit: hij houdt van Feyenoord.

Ondanks de uitstekende prestaties, leek Feyenoord echter niet meer van de trainer te houden. Tijdens de nieuwjaarstoespraak zei directeur Jan de Jong dat de club, en niet Van Bronckhorst, zou beslissen over eventuele contractverlenging voor de hoofdcoach. “Wij leiden de dans.”
Een open deur.
Maar het was ook een even subtiel als venijnig signaal naar de zo succesvolle trainer. Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig.

Bij de media en onder supporters klonk met name de laatste twee seizoenen steeds meer kritiek. Het spel liet onder Van Bronckhorst dikwijls te wensen over. Er werd weinig progressie geboekt, en individuele spelers leken in sommige gevallen eerder slechter dan beter te worden. De vraag is in hoeverre dat de trainer kan worden aangerekend. Het is een kwestie van roeien met de riemen die je hebt. Feit is dat de huidige spelersgroep de kwaliteiten mist om in de top van de eredivisie een rol van betekenis te kunnen spelen.

Van Bronckhorst heeft bij Feyenoord vaker onder druk gestaan, maar altijd bleef hij correct. Een ware ambassadeur van de club. Een sieraad. Nooit wees hij op de financiële beperkingen in Rotterdam, of op de veel ruimere mogelijkheden bij de concurrenten in Eindhoven en Amsterdam. Blessures of schorsingen waren voor hem ook nooit een excuus. Hij haalde simpelweg het maximale uit zijn selectie, met de genoemde prijzen tot gevolg. Geen woorden, maar daden.

Het is verstandig dat Van Bronckhorst nu zelf de regie houdt en zijn eigen vertrek heeft aangekondigd. Heeft dus tóch Gio de dans geleid, in plaats van de wispelturige, onberekenbare Feyenoord-directie? Giovanni van Bronckhorst verdient een groots en eervol afscheid van de club die hem zo dierbaar is. Het is te hopen dat de spelers de komende maanden alles willen geven om hem dit afscheid te bezorgen.

De journalist Boudewijn Warbroek (1963) bezoekt wedstrijden van Feyenoord sinds 1975. Hij werkt als vrijwilliger voor supportersmagazine Hand in Hand en Stadion Sport Nieuws, en schreef mee aan ruim tien boeken over Feyenoord.