De tuinders van volkstuinvereniging Hordijkerveld weten sinds kort wat een Unsolicited Proposal is. Die kregen zowat een hartverzakking toen ze langzaam maar zeker doorkregen dat een gebiedsontwikkelaar het heeft voorzien op hun grond. Op een brandbrief aan het college van B&W eind augustus volgde evenwel een lauwe reactie: dit is precies wat de gemeente Rotterdam wil. Een spontaan – ongevraagd – marktinitiatief voor stedelijke ontwikkeling in de openbare ruimte. De dames en heren bestuurders zijn dol op onaangekondigde verrassingen. Driekwart van de gemeenteraad ook, bleek in 2019 bij stemming over ‘Grondbeleid en projectmatige benadering van de woningmarkt’. Daarmee kreeg de markt vrij spel in Rotterdam.

Planmakerij over de hoofden van direct betrokkenen, het is vast van alle tijden. Op de burelen van de dienst Stadsontwikkeling (voorheen: Stedenbouw en Volkshuisvesting, Gemeentewerken en Ontwikkelingsbedrijf) is al menig idee uitgetekend zonder dat wij stervelingen ervan wisten. Maar die opereerden binnen een vastgesteld ruimtelijk kader, dus op gezag van de wethouder, dus van de gemeenteraad, dus van de Rotterdammers. Een Unsolicited Proposal kan alle kanten opschieten, zolang het maar past in de business case van commerciële organisaties. Het is volgens het Rotterdamse stadsbestuur een middel om ontwikkelingen op weg te helpen. Maar het middel is hier het kader, dus het doel. En bovendien zijn private partijen niet aanspreekbaar; onzekerheid troef voor Jan met de pet.

Wethouder Kurvers (VVD) van bouwen en wonen schrijft aan de tuinders van het Hordijkerveld dat zonder ‘consent’ het Unsolicited Proposal niet ontwikkeld wordt.

Consent. Starbucksengels voor instemming, een doodgewoon woord uit de polder. Het stadsbestuur zegt dat betrokkenen het eens moeten zijn met initiatieven van private gebiedsontwikkelaars.

Consent? Discontent! Want wie er blij mee is dat er aan het eigen perceeltje wordt gesleuteld door onbevoegden, moet nog geboren worden. Het leidt tot spanning onder bewoners en gebruikers van gemeentegrond, die natuurlijk machteloos staan tegen het geflirt van big business met de politieke macht en andersom. 

De woningbouw aan de Parkhaven toont als meest beroemde én beruchte Unsolicited Proposal de rekkelijkheid van wederzijds goedvinden. Zo is daar de exploitant van de midgetgolfbaan op de Parkhavenstrook die op moment van schrijven meer vragen dan antwoorden heeft over zijn toekomst. Behalve dan dat die ongewis is. Eenzelfde rekbaarheid zie je trouwens terug bij de belangen die moeten worden gewogen. Zijn de wandelaars, fietsers en natuurliefhebbers gevraagd om instemming? Bewonderaars van rijksmonumenten Euromast, Parksluizen, Maastunnel en natuurlijk Het Park? Bewoners van het Centrum, die gemiddeld één boom met hun vijven moeten delen? Zijn de grofweg honderd te kappen bomen eigenlijk belanghebbend? De vraag stellen is ‘m beantwoorden.   

Het grootste belang ligt vanzelfsprekend bij de dieren, grootgebruikers van onze groene openbare ruimte. Stadsnatuur is hun thuis. De dieren in het park zijn gebaat bij rust en regelmaat. Lichtvervuiling, geluidsbelasting, auto’s en mensen. Voor het pesten van dieren moet je vooral ongevraagd een woonwijk neerzetten.   

Er zijn lieden in de gemeenteraad aan wie dit alles niet besteed is. Die menen dat dieren geen belang hebben. “Of heb jij ooit een dier een bezwaarschrift zien indienen?”, beet een collega me een jaar of twee geleden in de wandelgangen eens toe. Vertel, hoe moet het gezonde verstand daar nou op antwoorden? 

Weinig kans dat vastgoedcowboys dat transcendentale inzicht wél hebben. Zeg maar gerust nihil. Dat maakt het Unsolicited Proposal hartstikke fout. En wat te denken van hen die het belang van de kwetsbaren hebben verspeeld? Nog fouter.