Wat mij weer optimistisch stemt over de toestand waarin wij leven, is de zaak van beri-beri. Ik kwam het tegen in mijn onderzoek naar de geschiedenis van het KNIL en het was meteen leuk.

Nou ja, meteen. Dat eigenlijk niet, want ik begon met het lezen van ziektegeschiedenissen van militairen in Atjeh die beri-beri kregen. Ellende op ellende, hartkloppingen en verlammingsverschijnselen, ledematen die opzwellen en moeite met ademhalen. En niemand die wist hoe het precies kwam. De behandeling was dan ook eerder gebaseerd op hoop dan op wetenschap. De ene arts adviseerde om patiënten te evacueren, de ander schreef versterkende voeding voor en een derde vond het aangeraden om alle kazernes te desinfecteren.

Al met al was die beri-beri vooral een dure zaak voor de overheid, want de militairen die besmet waren, konden niet ingezet worden, en een hospitaal vol patiënten vormde een gemakkelijk doelwit voor de tegenstander.

Ja, en dan had je het humanitaire aspect nog, want het was een beroerde ziekte.

Ziet u de overeenkomsten?

Nu komt het goede nieuws.

Door een combinatie van toeval en medisch inzicht ontdekte de Officier van Gezondheid Christiaan Eijkman (1858-1930) dat beri-beri en de inname van zekere vitamines elkaar uitsloten. Ik vat het even samen, voor de duidelijkheid. De militairen die zilvervliesrijst (de rode rijst) aten in plaats van witte rijst, kregen geen beri-beri. Het koloniale leger in Atjeh kwam weer op krachten, de medische wereld kon decennia vooruit met discussies en onderzoeken en Eijkman kreeg de Nobelprijs.

Dat had niemand kunnen bedenken toen het hospitaal vol lag.

Artsen stonden dag in-dag uit voor een raadsel.

Dus daaraan ontleen ik mijn optimisme over corona. Er kan een goede dag aanbreken, een dag waarop u en ik gewoon wakker worden, en op die dag ontdekt iemand hoe het nu ten diepste komt waaruit dan ook een oplossing, een geneesmiddel, volgt. Het is dus voor ons zaak in leven zien te blijven zodat we het nog kunnen meemaken en dus zo gezond mogelijk te leven.

Zelf nadenken is per slot van rekening het belangrijkste dat we doen. Op tijd naar bed, netjes eten, niet roken en drinken, wandelen en leren omgaan met stress, daar is nog nooit iemand slechter van geworden. Beri-Beri kon je er destijds niet mee voorkomen, dat is waar, maar aan de andere kant, alles dat we kunnen doen om sterker te worden, dat hoeven we niet na te laten.

https://www.indischeschrijfschool.nl