Een paar weken geleden had dit medium een heuse scoop [1], namelijk openbaarmaking van afspraken tussen de gemeente Rotterdam en woningcorporaties die in de stad gezamenlijk ruim 120.000 sociale huurwoningen in voorraad hebben.
Rotterdamse woningcorporaties hebben met het stadsbestuur twee jaar geleden heimelijk afgesproken om een deel van hun bestand in negentien stadswijken duurder te maken, dan wel te verkopen. In jargon heet dat laatste ‘liberaliseren’. Dan weet je dat het foute boel is.
Woonstad Rotterdam, met grofweg 44.000 woningen hofleverancier van sociale woonruimte, gaat zo’n 650 woningen in Feijenoord duurder maken. Die gaan dan over de zogenoemde aftoppingsgrens, bedoeld als huurprijsbescherming voor de kleine portemonnee. In Spangen zijn dat er rond de driehonderd en in het Oude Westen worden niet alleen ruim tweehonderd woningen duurder, maar verdwijnen er ook honderden uit het sociale segment.
En zou collega-corporatie Havensteder (+30.000 woningen) er nog een beetje zin in hebben? In Oud-Crooswijk, Bospolder, Tussendijken en Agniesebuurt worden in totaal tweeduizend woningen van ‘sociaal basis’ naar ‘sociaal plus’ gepromoveerd. Ergo: €€€.
Maar het grootste woondrama komt nog. Dat zal zich voltrekken in Vreewijk, tot nu toe veilige have van de Rotterdammer die is aangewezen op volkshuisvesting. Ruim duizend Havenstederwoningen worden in prijs opgeplust; honderd worden geliberaliseerd.
In Vreewijk moesten ze eens weten wat er boven de hoofden hangt. De miljoenen die de corporatie momenteel op de gevels in de wijk stukslaat, onder het mom van renovatie, moeten natuurlijk ook worden terugverdiend.
Het was niet de bedoeling dat Vreewijkers of andere bewoners van de negentien uitverkoren wijken dit zouden weten. Wethouder Kurvers (VVD) zat er dan ook als een dood vogeltje bij toen het een paar weken geleden in de gemeenteraad ter sprake kwam. En passant zat de gewraakte bijlage van de ‘Bestuurlijke overeenkomst wijken in balans 2019-2030’ met daarin alle plannetjes ook nog eens doodleuk vastgeniet aan de spreektekst van Recht op de Stad, die als collectief van bewonersorganisaties op het stadhuis uiteraard van zich liet horen. Het was typisch wethoudersgeluk dat een batterij aan kritische vragen later op papier mochten worden beantwoord. Want vergadertijd op. Saved by the bell.
Die kritische vragen gingen niet alleen over de geheime afspraken, maar ook over het droombeeld dat de particuliere woningmarkt wel eventjes alle problemen zullen oplossen. Zo moeten particulieren in Vreewijk rond 2030 zo’n elfhonderd sociale woningen toevoegen, zo ongeveer het gat dat is geslagen. Er is eigenlijk maar één vraag op te verzinnen: hoe dan? Heer wethouder en bestuurlijke vrienden schijnen nog in sinterklaas te geloven. Een kartonnen doos kun je nu namelijk boven de liberalisatiegrens verhuren. En diezelfde doos komt niet eens op Funda; al opgekocht door het snelle geld.
Zoveel vragen, zoveel antwoorden. Nou, daar moeten we nog even op wachten. Dat liet de wethouder deze week in een steriel briefje aan de gemeenteraadsleden weten. ’t Schijnt dat hij wat dingetjes moet afstemmen in corporatieland.
Wellicht dat de woningcorporaties tijd nodig hebben te bedenken hoe zij hun afsterfbeleid kunnen rechtvaardigen. Wellicht als tactiek van de verschroeide aarde, waarbij jezelf schade toebrengen geoorloofd is om de vijand te bestrijden. Alleen efficiënte, marktbewuste, lean-and-mean corporaties overleven in deze tijd van kaalslag door neoliberale krachten. Dat is gewoon natuurlijke selectie, Realpolitik zo je wilt.
Maar daar pak je de echte vijand niet mee, alleen een denkbeeldige. De arme mensen, de gezinnen die aan het einde van elke maand rond moeten zien te komen. Daar zal je niets meer van horen. Ze wonen er niet meer.
De echte vijanden van de woningcorporaties lachen zich suf. Tactiek van de verschroeide aarde, jazeker.