Er is regelmatig veel gedoe over de ouderbijdrage in het onderwijs. Nu is er weer tot in de Tweede Kamer commotie over het door ParnasSys uitgebrachte programma dat de incasso van ouderbijdragen moet vereenvoudigen. De ingebouwde service van de bedoelde software gaat zover dat aanmaningen automatisch verstuurd kunnen worden en leerlingen van bepaalde activiteiten uitgesloten kunnen worden als er niet betaald is.

Wat wordt eigenlijk onder de ouderbijdrage verstaan en wordt het vrijwillige karakter overal uitgedragen en gehanteerd?

Ouderbijdragen zijn bedoeld om niet door de rijksoverheid gesubsidieerde activiteiten zoals excursies, sport- en speldagen, verjaardagen, feesten, afscheid groep 8, attenties zieke leerlingen en eventueel extra-leermiddelen te bekostigen.

In de Wet op het primair onderwijs (WPO) is vastgelegd, dat aan ouders een extra bijdrage gevraagd kan worden, mits daarbij is vermeld dat deze vrijwillig is. Tevens geeft deze wet expliciet aan dat toelating tot de school niet afhankelijk gesteld mag worden van de betaling van deze bijdrage.

De meeste scholen vragen dus een ouderbijdrage voor culturele en sportieve activiteiten zoals bovenstaand vermeld.

Vaak echter worden schoolreizen, werkweken en buitenlandse studiereizen ook betaald uit de ouderbijdragen. Ik ben daar geen voorstander van, omdat het hier gaat over specifieke en leerlinggebonden activiteiten waar hoge kosten aan verbonden zijn. Beter is daarvoor aparte posten met gescheiden geldstromen en separate verantwoordingen te hanteren.

Zeker bij kostbare activiteiten als schoolreizen en werkweken kan de bekostiging ernstig in gevaar komen als de ouders niet hoofdelijk hun financiële verantwoordelijkheid nemen.

Mocht het echt niet lukken om de kosten van dit soort activiteiten te dragen dan bestaat vaak de mogelijkheid een beroep te doen op een organisatie die subsidies wil verstrekken. Meestal kan de schoolleiding bij de aanvrage actief helpen.

Scholen mogen kinderen weigeren bij bepaalde activiteiten als de ouderbijdrage niet is betaald, maar dan moet de school waarvoor in de plaats vervangend onderwijs aanbieden.

Twee aspecten van de ouderbijdrage zijn in wezen strijdig met elkaar:

1.      De vrijwillige bijdrage is echt vrijwillig en mag niet onderscheidend werken.

2.      Enkel op basis van vrijwilligheid kan men geen professionele organisatie bouwen.

De kern van de problematiek rond de vrijwillige ouderbijdrage ligt opgesloten in deze twee aspecten. Daarnaast hebben we nog zoiets als het solidariteitsprincipe. Samen dragen we de lasten, samen zorgen we ervoor dat de school de activiteiten kan uitvoeren die nu juist verrijkend zijn en ook na vele jaren zorgen voor mooie herinneringen.

Duidelijk mag zijn dat de door ParnasSys uitgebrachte software zijn doel voorbij schiet. Deze firma spreekt van een misverstand en zegt de brochure aan te passen. Waarvan akte!

Overigens is de Tweede Kamer bezig met wetgeving die het vrijwillige karakter van de ouderbijdrage nog explicieter gaat vastleggen. De scholen zullen dan nog nadrukkelijker moeten volgen waar het gaat over het vrijwilligheidprincipe.

We wachten af.