Moet dat nou? Die vraag komt altijd op, maar ja, in Nederland zijn we van nature geneigd tot tegenspraak. En toch - of juist - is die vraag relevant. Moet dat nou, een speciale week voor de koloniale geschiedenis?
Ik vind van wel, op drie voorwaarden. De eerste ligt voor de hand, omdat het in deze week gaat over oprechte belangstelling naar het koloniale tijdperk, dus over wat er daadwerkelijk toen en daar gebeurde en waarom. Zwaaien met het moralistische vingertje kan dus niet. De normen van nu zijn anders dan de normen van toen, en dat maakt het verleden juist zo interessant. Je ziet dat mensen anders dachten, nog maar enkele generaties geleden. Zo ga je nadenken over wat waarheid is, en hoe het kan dat vaste normen toch veranderen. Dat was dus de eerste voorwaarde: oprechte belangstelling.
Tweede voorwaarde: iedereen mag een mening hebben, dus dat is een overtuiging met argumenten die met feiten te maken hebben. Het is iets anders dan een gevoel. "Het is zo want ik voel het zo" hoort niet thuis in een redelijk gesprek. Juist redelijke gesprekken hebben we nodig als het erom gaat om het koloniale verleden van Nederland te leren kennen, begrijpen en aanvaarden. Dat redden we niet met de ene emotie die weer de andere oproept waarna de derde nergens meer mee te maken heeft. Dan ontspoort de zaak snel en leren we nog niets van elkaar.
Dan komt nu de derde en laatste voorwaarde en dat is het besef dat wij allemaal met het koloniale verleden verbonden zijn, ieder op een eigen manier. De een heeft een voorvader die in Atjeh vocht, de ander een bezit een Indische of Molukse achtergrond en in het eenvoudigste geval leefden uw en mijn familie een paar generaties geleden in een koloniale samenleving, op Nederlandse bodem of overzee. Dus het is iets van ons allen en dat besef stemt hopelijk tot nadenken en een beetje vriendelijkheid voor de mensen die voorwaarde twee niet altijd halen.
Hopelijk heb ik de lat niet te hoog gelegd. En als u nou denkt: doe mij maar een lezing in deze week, dan weet u vast ook het antwoord. Alles is weer eens afgelast wegens de corona-maatregelen. Veel staat online, dat wel. Het goede nieuws is, dat er volgend jaar weer een week van de koloniale geschiedenis is en hopelijk komen we elkaar dan tegen in een volgepropt zaaltje wat we dan gezellig vinden.
https://www.indischeschrijfschool.nl