De bel gaat. Een uur of elf ‘s avonds. Helderblauwe, waterige ogen kijken me aan. Een jonge twintiger vraagt of hij met me kan praten. Hij is bang dat hij HIV heeft. Ik haal hem binnen, geef hem een glas water en het gesprek komt op gang. Zijn eerste seksuele ervaring met een man, dat is zijn verhaal. 

Deze week stelde ik schriftelijke vragen over de Prep-zorg in Rotterdam. Prep, het middel dat een HIV-besmetting kan voorkomen, is sinds 1 augustus beschikbaar via de GGD voor een kleine groep mensen in een zogenoemde risicogroep.

Hij zit te trillen als een rietje als hij zijn verhaal verteld. Hij las over mijn vragen en ging op zoek naar informatie over Prep. “Dat is toch een middel tegen HIV?” Na een paar minuten ontdek ik dat de hij dagenlang in de zorgen heeft gezeten om niks. Hij zocht mijn adres op en belde aan.

Zelf ben ik een kind van de jaren tachtig. Toen de Aids-epidemie uitbrak was ik jong en zat ik in de kast. De connectie tussen homoseksualiteit en Aids was toen nog onomstotelijk, als je de pers moest geloven. Inmiddels is HIV gelukkig geen doodsvonnis meer, maar genezen is er nog niet bij. Juist daarom is het belangrijk nieuwe besmettingen te voorkomen. “Maar dan gebruik je toch gewoon een condoom?” Ja, zeker. Er is meer dan HIV alleen. Maar iedereen weet dat die dingen kunnen scheuren, afrollen en.....in de opwinding kan het vergeten worden. Laten we daar ook niet naïef over zijn, seks is als het goed is lekker en opwindend. 

Toen ik een jaar geleden weer single werd, bekroop mij die oude angst voor HIV weer. In een gesprek met mijn huisarts besloot ik Prep te gaan gebruiken. Gelukkig werkt mijn huisarts mee, iets wat lang niet altijd zo is. Hij eiste (terecht) dat ik nog altijd safe seks bedrijf, mij elke drie maanden laat testen op HIV en andere soa’s, me liet inenten voor Hepatitus en lever- en nierfunctietesten doe. Een hoop gedoe, maar de rust die in mijn hoofd kwam is dat allemaal waard. Mijn kans op HIV is minimaal en minstens zo belangrijk, de kans dat ik het (zonder het te weten) doorgeef ook. 

Waarom wist die jongen zo weinig over Prep en over HIV? Waarom kwam hij naar mij en ging hij niet gewoon naar de GGD? En waarom is het vooroordeel over Prep-gebruik, ook in de gayscene, nog zo groot? “Prep is toch een zwak excuus om geen condoom te hoeven gebruiken?” Nee, dat is het niet. Het is als een verzekering. Je sluit ook geen brandverzekering af omdat je zo graag je huis in de fik wilt steken. 

Hij veegt zijn tranen af, neemt een laatste slok water en gaat weer weg. Deels opgelucht, maar niet voor de volle honderd procent. Om zijn angst wat weg te nemen raad ik hem aan de volgende ochtend direct naar de GGD te gaan. Een volledige test en een HIV sneltest kunnen de paniek wellicht wegnemen. En een goed gesprek met de fantastische medewerkers van de GGD, die dagelijks mensen te woord staan en informeren. Terwijl ik dit schrijf, hoop ik dat hij zijn tests heeft gedaan. Over een dag of tien heeft hij dan zekerheid.

Ik ben mijn huisarts dankbaar voor zijn steun, maar ben ook bezorgd over mensen die geen toegang tot Prep hebben. Vanwege wachtlijsten, vanwege kosten of vanwege een gebrek aan informatie. Iedere nieuwe HIV-besmetting is er een te veel. Daarom vraag ik het College het hemd van het lijf. De minister heeft een halfzachte maatregel genomen die in de praktijk amper uitvoerbaar lijkt te zijn omdat het de GGD’s in het land simpelweg ontbreekt aan capaciteit en geld. Een doekje voor het bloeden dus. 

Peter-Jan de Werk is sinds kort raadslid van GroenLinks in Rotterdam. Enkele feiten over de jongen en zijn verhaal zijn aangepast om zijn anonimiteit te kunnen garanderen.