De verwachting is dat de gemeente Rotterdam niet weg komt met alleen het aandeelhouderschap van 40 miljoen in het nieuwe Feyenoord-stadion.

Om Feyenoord uit de Kuip te tillen zal de gemeente een royaler gebaar moeten maken naar de betaald voetbalorganisatie. Bovendien moeten de bouwkosten verder omlaag. 

Uitgangspunt van de betaald voetbalbedrijfstak van Feyenoord om te verhuizen naar het nieuwe stadion is nog steeds dat het er beter van wil worden en dat is nog steeds niet met harde cijfers aangetoond. 

Beter van de switch wordt het aangezicht (ponum) van Zuid. Onmiskenbaar waar. Verder ook een ex- en nieuwe wethouder, beiden D66 (prestige), ook enkele raadsleden die om vooralsnog duistere redenen in triomftocht meedoen met die wethouders (CDA en D66) en niet te vergeten Marco Pastors, de directeur van het Nationaal Programma Rotterdam Zuid: als Leefbaar-icoon helemaal bekeerd tot vazaal van de macht. Pim moest eens weten.   

Ik lag in een stuip van het lachen toen Aboutaleb eergisteren op tv zei dat hij inmiddels de baas was Pastors. Dat zei de burgemeester van Rotterdam - weliswaar met veel slimme complimenten los uit de pols - naar aanleiding van het filmpje na zijn beëdiging toen Pastors hem een enveloppe aandbood om zijn paspoort terug te sturen naar Marokko. Dat was er niet van gekomen. Wel het feit dat de burgemeester nu de baas van Pastors is. Hij wreef het er even even slim als snoeihard in.

Helemaal los van de ontwikkeling van het nieuwe stadion staat het niet. Het bevestigt alleen de geraffineerdheid van het spel. 

Gudde blij, anderen niet  

De N.V. Stadion Feyenoord mag dan happy zijn met 40 miljoen van de gemeente Rotterdam, met daarboven 60 miljoen aan erfpachtgrond en 30 miljoen infrastructuur, de aparte voetbaltak daarentegen is er nog altijd niet van overtuigd dat er in het nieuwe stadion een gouden toekomst verborgen ligt.

Die twijfel bestaat al sinds de vorige directeur Gudde Feyenoord voor de KNVB verruilde. Gudde juichte toen hem in het voorjaar van 2017 was voorgerekend dat de bvo Feyenoord dankzij het nieuwe stadion jaarlijks 17,5 miljoen euro zou kunnen besteden aan spelers. Maar zijn opvolger De Jong was al veel minder enthousiast en heeft hemel en aarde bewogen om er 25 miljoen van te kunnen maken. Maar niemand die hem een garantie wilde geven.

Dat doet de raad van commissarissen van de N.V. Stadion nog steeds niet en wethouder Van Gils evenmin. Terwijl Koevermans, de opvolger van De Jong, dondersgoed weet dat hij zelfs met jaarlijks 25 miljoen geen potten kan breken en daarmee steeds verder achterop raakt in relatie tot Ajax en PSV. De enige die graag sprookjes vertelt is Carl Berg, de particuliere rekenmachine van ex-wethouder Adriaan Visser.

Nu de bvo Feyenoord door de coronacrisis voor miljoenen salarissen heeft moeten doorbetalen zonder dat daar inkomsten tegenover stonden, is niet alleen de twijfel maar ook het risico groter geworden.  Niet alleen bij de directie van de bvo Feyenoord, maar ook bij de commissarissen van de voetbaltak en zelfs in invloedrijke kringen van de Vrienden. Bovendien hebben ook puissant rijke Rotterdammers zoals Michel Perridon en Aat van Herk nee gezegd tegen mee-investeren. Perridon omdat hij weet dat zo’n megalomaan object nooit dividend zal opleveren en Van Herk omdat hij meer belang heeft bij het renoveren van De Kuip.

De negatieve dividendwaarschuwing van Perridon was in het voorjaar van 2017 al de reden dat twee raadsleden van twee verschillende politieke partijen (Verveen van D66 en Mosch van Leefbaar) tegen het standpunt van hun eigen partij stemden. Ze zagen als eersten dat de gemeente zich in een riskant avontuur stortte. Uiteindelijk kostte het hen hun raadslidmaatschap, omdat de politiek een hekel heeft aan dissidenten, criticasters en zelfs aan reële adviezen. Ook aan de recente promotie van raadslid Vreugdenhil naar het Warmtebedrijf zit in dat verband een vleug van mystiek. Hij was voor vele raadsleden de grote financiële expert maar misschien wel te lastig bij de verdere ontwikkeling van Feyenoord City.

Niet principieel 

De voetbaltak Feyenoord (bvo) zet overigens niet principieel de hakken in het zand. De nestbinding met De Kuip speelt geen enkele rol. De nieuwe directie en commissarissen hadden allang met een nieuw stadion ingestemd als het voordeel als een tapijt op de handpalm had gelegen. Maar dat is er niet. Renoveren plus een derde ring is de helft goedkoper. En niet zeggen dat er in dat geval geen extra businessdomeinen zouden kunnen worden ontworpen, want in nood kan men er zelfs de hele derde ring voor gebruiken.

Feyenoord heeft hard geld nodig. Het is ook niet voor niks bezig met Amerikaanse investeerders. Niet alleen omdat het verantwoordelijk is voor de attracties in zo’n stadion (de spelers), maar ook om de N.V. Stadion te kunnen betalen, die straks op zijn beurt via de bank de rente en de aflossing van de bouwkosten krijgt gepresenteerd. Ook de erfpacht en dividend aan de gemeente. Maar die laatste verplichting is waarschijnlijk al bij de eerste opzet met een korreltje zout genomen. Gudde (bvo Feyenoord) en Berg (N.V. Stadion) waren ex-ambtenaren en wisten als geen ander dat als de gemeente eenmaal ergens zijn dukaten heeft ingebracht dat er daarna geen vuiltje meer aan de lucht is. Geen wethouder die Feyenoord failliet durft te laten gaan. De burgemeester evenmin.

De totale kosten van het nieuwe stadion zijn berekend op 444 miljoen, waarvan 365 miljoen aan bouwkosten. Daar wordt al 30 miljoen op bezuinigd. Bij de Blunderput en De Hoekse Lijn was het exeldocument van de rekenmeesters net zo geduldig. Geen raadslid en geen ambtenaar die er één nacht slecht van heeft geslapen. Misschien de wethouder, maar dan vanwege imagobeschadiging.

Wijbenga als veilingmeester

De N.V. Stadion gaat 224 miljoen lenen bij Goldman Sachs en zoekt voor 220 miljoen eigen vermogen. Van die 220 miljoen euro worden er 100 uitgegeven aan cumulatieve preferente aandelen. Dat zijn aandelen met een gegarandeerd dividend. De gemeente krijgt dividend bij winst. Maar kans op winst is er alleen als men de bvo eerst goed in de slappe was zet om op vitale vlakken de beste mensen te kunnen betalen. 

De zoektocht naar 220 miljoen eigen vermogen duurt al bijna drie jaar. In het voorjaar van 2018 zei Carl Berg op een promotiemeeting dat hij nog een half jaartje nodig had. Hij zei nog véél meer. Ook dat hij aanbiedingen van geïnteresseerde Russen en Saoedi’s had afgeslagen. Nooit zal ik vergeten wie de meeting als een soort veilingmeester presenteerde. Een paar maanden later was Bert Wijbenga namens de VVD wethouder buitenruimte van deze stad.

Businesscase

Komend najaar moet de definitieve businesscase aan de gemeenteraad worden gepresenteerd. Ook die is al twee jaar lang tegen alle basisafspraken in met toestemming vertraagd. Het geeft aan hoeveel prestige er op het project zit en hoe doodsbenauwd men is dat de voetbaltak het op de valreep te tricky vindt.

Ik snap dat het merendeel van de raadsleden smullen van de plaatjes die een lelijk deel van Zuid moeten gaan omtoveren naar een flaneergebied. Maar ik snap niet dat er raadsleden zijn die zonder kennis van voetbalzaken, zonder emotie, zonder enig Feyenoord-gevoel blindelings de gunst willen verwerven van andere raadsleden en een ex-wethouder. Sommigen zijn nog nooit in De Kuip geweest en denken dat Ernst Happel een schilder was uit de Gouden Eeuw.