Op de deurmat lagen een tijdje terug twee enveloppen van de BankGiroloterij. In de ene een brief van Leontine Borsato, die me in haar hoedanigheid van ambassadeur feliciteerde met mijn gewonnen Hema Cadeaukaart van €10. In de ander een schrijven van Chantal Janzen, die me een unieke code toestuurde waarmee ik gegarandeerd €15, maar mogelijk zelfs €10.000 of nog meer zou winnen. Ik moest wel vóór een bepaalde datum reageren “anders bent u te laat!”
Ik heb beide brieven geopend, want ik speel al een paar jaar mee in de BankGiroloterij, sinds ik me bij een bezoek aan Paleis Het Loo voor de entree door een schattig meisje heb laten ompraten: ik kreeg gratis toegang voor twee personen en ik kon natuurlijk opzeggen wanneer ik wilde.
In dat laatste schuilt de truc; dat opzeggen doen de meeste mensen namelijk niet. Uit gemakzucht, luiheid of nonchalance laat je het op zijn beloop. Daarop was vroeger ook het succes van de boekenclubs gebaseerd. Bij aanmelding werd je overladen met gratis boeken, maar je kwam er nooit meer vanaf. Je moest een aparte studie volgen om er überhaupt achter te komen hoe je kon opzeggen.
Bij de BankGiroloterij pakken ze dat geraffineerder aan. Die zorgen ervoor dat je net vaak genoeg een klein prijsje wint. Precies voldoende om ze goedgezind te blijven. De ene keer een Nivea-pakket, de andere keer keuze uit een aantal bestseller-boeken, een kunstzinnige shawl of een HEMA-cadeaukaart. Het zal wel statistisch zijn uitgerekend hoe vaak een mens iets ter waarde van pakweg tien, vijftien euro moet ontvangen om de exit-gevoelens tijdig te onderdrukken. Uiteindelijk is alles in het leven wiskunde.
Daags voor ik die twee brieven van de BankGiroloterij kreeg, heb ik ook brieven van zowel de Postcodeloterij als de Vriendenloterij ontvangen. Heus waar, alle twee tegelijk. Die brieven gaan bij mij - ondanks de uitnodigende slogans op het omslag - ongeopend de oud-papierdoos in. Ik schat wel tien keer per jaar, want ik wordt onophoudelijk door die clubs bestookt. Hoewel clubs, eigenlijk is het maar één club, want zowel de BankGiroloterij, als de Postcodeloterij en de Vriendenloterij behoren tot dezelfde onderneming.
Ik vraag me af voor hoeveel bomenkap en CO2-uitstoot ze samen op jaarbasis verantwoordelijk zijn, want bij elkaar is het werkelijk een diarree aan reclame. De kosten daarvan maakt de aandeelhouders niet zo veel uit, er wordt aan loterijen meer dan dik verdiend.
Maar die overdaad aan marketing begint me knap te irriteren. De Consumentenbond trekt nu aan de bel dat driekwart van Nederland zich eraan stoort. Bij mij neemt het een zodanige vorm aan dat ik ernaar neig die BankGiroloterij ook de deur uit te doen. Ook dat gekoketteer met die foute Bekende Nederlanders in hun reclames komt me de neusgaten uit. Chantal Janzen kan ik nog net velen, want die dame heeft naast haar schoonheid ook nog wel wat in haar mars. Maar bij Martijn Krabbé, de domste schreeuwlelijk van RTL, krijg ik spontaan uitslag. Over de rest doe ik maar het zwijgen toe.
Ik trek me dan terug op de Staatsloterij. Naast die - niet eens zo onaardige reclamespotjes met gewone mensen - ‘de 10de kan het gebeuren’ - laat die club me tenminste redelijk met rust. Ik maak een keer per maand een wandeling naar de kiosk bij mij om de hoek en dan schaf ik mij vijf keer 1/5 lot met exact hetzelfde nummer aan. De eerste keer dat ik dat deed, keek de verkoper me verbaasd aan. Dan kon ik toch net zo goed een heel lot nemen!
Ik legde de man uit, dat ik met de deelloten naar believen mijn kinderen kan laten meegenieten van de miljoenen, zonder meteen een vermogen aan schenkingsrecht bij de belasting te moeten aftikken. De kinderen incasseren dan gewoon zelf hun 1/5 loten. Het kostte de verkoper even wat moeite om uit te vinden hoe hij dat moest doen, maar dat gaat tegenwoordig probleemloos. Bij de meeste puberende medewerkers van Albert Heijn lukt het overigens niet; dan krijg je ongewild vijf keer 1/5 lot met elk een ander nummer.
Ik geloof niet dat de kans op succes bij de Staatsloterij veel groter is. Vijf keer €1 heb ik al gewonnen en als ultiem resultaat had ik ook een keer vijfmaal €5. Maar voor in totaal €17,50 - inclusief XL - schaf ik mezelf een reeks dromen aan. Want als je geen lot hebt gekocht, kun je ook niet fantaseren wat je met al die miljoenen wilt doen.