De jihadistische dreiging in Nederland en West-Europa verandert maar neemt niet af. Nu het kalifaat in Syrië en Irak uiteengevallen is en de radicaal-islamitische terreurorganisatie IS is verzwakt, proberen jihadisten op een andere manier invloed uit te oefenen. Zo proberen Nederlandse jihadisten via sociale activiteiten en via internet steun te verwerven, ook in streng orthodoxe kringen. Ook benaderen ze mensen die al in het Westen wonen, zoals familie en vrienden van uitreizigers, om aanslagen voor te bereiden.

Dat staat in het Dreigingsbeeld Terrorisme dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) maandag uitbracht. Vanwege de aanhoudende dreiging blijft het dreigingsniveau staan op 4, op een schaal van 5. Dat wil zeggen dat de kans op een aanslag in Nederland reëel is, maar dat er geen concrete aanwijzingen zijn voor een aanslag.

Sinds juni vorig jaar zijn er geen nieuwe uitreizigers naar het strijdgebied gegaan, voor zover bekend bij de NCTV. De personen die dat wel wilden of hebben geprobeerd, zouden zich bij IS-netwerken in Nederland kunnen aansluiten. Dat geldt ook voor de ongeveer vijftig terugkeerders. Naar schatting zijn driehonderd Nederlanders naar het kalifaat gegaan, van wie er zestig zijn omgekomen. Momenteel zijn er nog ongeveer 160 Nederlanders in Syrië of Irak die jihadistische intenties hebben. De terreurbestrijder gaat uit van een dreiging op lange termijn.

De NCTV vindt het opvallend dat sinds begin oktober amper jihadistische aanslagen zijn gepleegd in West-Europa, afgezien van de gijzeling vorige week in Frankrijk. Vorige zomer was er nog een piek, maar het waren vooral eenmansacties die jihadistisch zijn geïnspireerd. Een risico hierbij vormen asielzoekers die radicaliseren. IS is er niet in geslaagd om zelf een aanslag aan te sturen.

Een andere geweldsdreiging in Nederland komt van extreemrechts, maar er is geen sprake van structuren. Wel is de NCTV bezorgd over de groeiende racistische groep Erkenbrand, die onder meer antisemitisch is. Van deze groepering gaat gevaar uit voor de Nederlandse rechtsorde, aldus de NCTV. Met ook nog linkse extremisten die een anti-racistische en anti-koloniale strijd voeren, neemt de polarisatie toe.