Gemeenten vragen in hun vacatureteksten bijkans het onmogelijke van ambtenaren. Die moeten tegenwoordig niet alleen over de juiste kennis en vaardigheden beschikken, maar veel meer dan vroeger ook over allerlei persoonlijkheidskenmerken. Dat signaleren onderzoekers van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Erasmus Universiteit Rotterdam in het blad Binnenlands Bestuur.

Het liefst willen gemeenten flexibele, krachtige, communicatieve, enthousiaste en ambitieuze kandidaten die ook nog voorzichtig, gedisciplineerd en politiek sensitief zijn. ''Om aan alle vereiste persoonlijke kenmerken te kunnen voldoen, moet je als ambtenaar bijna een Barbapapa zijn: de tekenfilmfiguur die zich in elke gewenste gedaante kon veranderen'', vat het tijdschrift de hedendaagse eisen samen.

De onderzoekers vergeleken de vacatureteksten in 37 jaargangen van Binnenlands Bestuur. Begin jaren 80 werd volgens hen nauwelijks naar persoonlijke eigenschappen gevraagd. ''Alsof je als medewerker bij de overheid enkel en alleen de formele regels hoeft uit te voeren'', aldus een van de onderzoekers.

Sindsdien zijn gemeenten opgeschoven naar het andere uiterste en vragen ze een waslijst aan persoonlijke eigenschappen. Dat kan leiden tot stress bij de ambtenaren, zeggen de onderzoekers.